Als onderdeel van het Litter Free Rivers and Streams (LIVES) project doet Waterschap Limburg in samenwerking met IVN Natuureducatie sinds september 2020 onderzoek naar de hoeveelheid zwerfafval in de Geul en de Roer.
Het onderzoek focust zich op kennisvergaring, herkennen van seizoensinvloeden en het in kaart brengen van brongebieden. Verschillende molenaars, aannemers en tientallen vrijwilligers helpen mee om het zwerfafval beter in kaart te brengen. Met als doel om onze beken, rivieren en uiteindelijk ook de zee schoner te maken.
Schone Beken onderzoek
Voor dit onderzoek heeft Waterschap Limburg zich gericht op de molenaars bij de Geul en op het inzetten van een drijfbalk en de krooshekreiniger bij de ECI-Waterkrachtcentrale. Bij deze rivieren wordt het zwerfvuil maandelijks geanalyseerd met behulp van een turflijst. Daarmee wordt per locatie aan gegeven wat gevonden is. Opvallende zaken zoals een grote hoeveelheid van eenzelfde soort afval worden apart genoteerd.
De molenaars bij de Geul zijn benaderd omdat zij zwerfafval afvangen bij de molen. Dat doen zij omdat zwerfafval en hout schade kunnen veroorzaken aan het schoepenrad. Een van de molenaars die meedoet aan dit onderzoek is Molen Otten: ‘’Wij komen diverse stukken zwerfafval tegen, van plastic flesjes tot tractorbanden. Die worden door aannemers met een graafmachine eruit gehaald. Daarnaast willen wij ook bijdragen aan dit onderzoek om de rivieren schoner te maken’’.
Arnold Jansen, lid van het dagelijks bestuur: ‘’Met dit onderzoek willen wij zwerfvuil beter analyseren en mogelijke brongebieden achterhalen. Het achterhalen en benaderen van de brongebieden is essentieel om de hoeveelheid zwerfvuil in de rivieren te verminderen. Ook wordt gekeken naar de seizoensinvloeden. Het is dan ook bijzonder om de samenwerking aan te gaan met de molenaars, IVN Natuureducatie, vrijwilligersnetwerk van IVN en het bedrijfsleven. Wij hebben allemaal hetzelfde doel, onze rivieren schoner maken én houden.’’
Eerste resultaten
De eerste resultaten laten verschillen zien tussen de Geul en de Roer. Bij de Geul is 53% van het gevonden afval plastic, sanitair & medisch. Bij de Roer ligt dit percentage hoger, op 73%, gevolgd door metaal (blikjes), glas, papier en textiel.
Bij beide rivieren zijn veel flessen en potten gevonden, maar bij de Roer zijn het meeste plastic voedselverpakkingen en piepschuim aangetroffen. De oorzaak voor de verschillen tussen beide locaties wordt verder onderzocht.
Het project ‘Litter free rivers and streams’ (LIVES)
Het doel van LIVES is om een gecoördineerde, grensoverschrijdende aanpak te organiseren om zwerfafval binnen het stroomgebied van de Maas en haar zijrivieren te verminderen. Om dit te realiseren worden analyses uitgevoerd van de huidige afvalsituaties in de rivier en toestromende beken. Ook worden maatregelen genomen om de hoeveelheid afval af te vangen, op te ruimen of te voorkomen middels handhaving. Op bestuurlijk niveau worden afspraken gemaakt om de voortgang van het project voor de toekomst te borgen. Het LIVES-project wordt uitgevoerd in het kader van Interreg V-A Euregio Maas-Rijn, met financiering uit het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling.