Hebben mensen met een uitkering meer of minder kans om succesvol te reïntegreren op de arbeidsmarkt als ze tegen schulden of gezondheidsproblemen aanlopen? En wat is de invloed van thuissituatie of opleidingsniveau daarop? Onderzoekers van het Researchcentrum voor Onderwijs en Arbeidsmarkt (ROA) van de Universiteit Maastricht (UM) hebben voor alle Limburgse gemeenten in kaart gebracht hoe kansarm of kansrijk mensen in een uitkeringsafhankelijke situatie zijn. De gegevens zijn verzameld in een factsheet die vanaf vandaag voor iedereen beschikbaar is.
Reïntegratiekansen
Bij het opstellen van de profielschetsen onderscheidden de Maastrichtse onderzoekers drie groepen uitkeringsafhankelijken: (1) personen met een arbeidsongeschiktheidsuitkering, (2) personen met een werkloosheidsuitkering en (3) personen met een bijstandsuitkering. “Bijstandsontvangers met financiële problemen hebben een veel kleinere kans op reïntegratie”, licht Annemarie Künn-Nelen, projectleider bij het ROA, toe. “De reïntegratiekansen nemen nog verder af als iemand met financiële problemen laagopgeleid is. Maar als men dan ook nog gezondheidsproblemen heeft, dan heeft dat eigenlijk weinig effect op de reïntegratiekansen.” In de Limburgse gemeenten heeft tussen de 62% en 79% van alle bijstandontvangers financiële problemen, zoals een hoge schuldenlast. Dat is een veel hoger percentage dan bij de mensen met een werkloosheidsuitkering, waarvan in de Limburgse gemeenten tussen de 14% en 29% financiële problemen heeft. Bij 18 van de in totaal 31 Limburgse gemeenten is er sprake van meervoudige problematiek onder de bijstandsontvangers. In vier gemeenten is er zelfs vaak sprake van zeer complexe problematiek. Gemeenten ervaren overigens ook geregeld meervoudige en complexe problematiek onder de mensen met een werkloosheids- en arbeidsongeschiktheidsuitkering.
4Limburg
De zogenoemde ‘Profielschets uitkeringsafhankelijke inwoners in Limburg’ is onderdeel van het UM-brede en door de Provincie gesteunde programma 4Limburg. Dat initiatief wil een bijdrage leveren aan het meer duurzaam, vitaal en inclusief maken van de Limburgse samenleving. Een grote opgave voor Limburg ligt namelijk in het verhogen van de participatie van kansarme burgers, werkzoekenden en voortijdig schoolverlaters in samenleving en economie. Het in kaart brengen van de omvang en (complexe) problematiek van de uitkeringsafhankelijke inwoners is een belangrijke voorwaarde voor een succesvol reïntegratiebeleid. In een aparte pilotstudie voor de gemeente Heerlen hebben de ROA-onderzoekers de profielschetsen ook op wijkniveau toegepast. Tussen de verschillende wijken van de stad werden interessante verschillen in zowel de aard als complexiteit van de problematiek zichtbaar. Het ROA kan dergelijke profielschetsen ook maken voor andere provincies, en voor gemeenten binnen en buiten Limburg.
