Gedenkteken voor Theo van der Marck
Uitnodiging
Op donderdag 23 juni om 11.00 uur wordt op het Catualiumplein in Heel een gedenkteken onthuld voor kapelaan Theo van der Marck. Daarbij zijn belangstellenden van harte welkom.
Heemkring Heel wilde deze bijzondere man een blijvende herinnering geven in het dorp. Met financiële steun van de Rabobank en met medewerking en inzet van de gemeente Maasgouw wordt een herinneringsplaquette geplaatst op het Catualiumplein. Het gedenkteken is ontworpen door kunstenaar Phons Brouns uit Heel.
Heemkring Heel nodigt alle belangstellenden uit om bij die bijzondere gebeurtenis aanwezig te zijn.
Een bijzonder oud-dorpsgenoot
Theo van de Marck werd op 4 oktober 1868 geboren in Helmond. In 1894, op 26 jarige leeftijd, werd hij tot priester gewijd en als kapelaan benoemd in Heel. Hij zou er 10 jaar blijven. In die periode speelde hij een bijzondere rol in de Heelder geschiedenis. Hij stond niet alleen aan de wieg van een van de eerste boerenleenbanken van Nederland, hij was ook betrokken bij de oprichting van de boerenbond en een volksbibliotheek in Heel.
Lot versus initiatief
Theo van der Marck leefde in een tijd waarin de meeste geestelijken krampachtig vasthielden aan een ordening waarbij iedereen zijn vaste plek kende in de samenleving. Hij wilde dat doorbreken. Door een goede opleiding en gezamenlijke initiatieven moesten mensen hun positie verbeteren.
Theo Van der Marck kwam als jong kapelaan naar Heel en zag dat veel gezinnen moeite hadden om rond te komen. Hij trok zich hun lot aan.
Heel bleek een goede voedingsboden voor zijn ideeën over samenwerking. Samen met burgemeester Chris Houtackers ontplooide hij tal van initiatieven.
Een boerenbond
In een vergadering op 19 juli 1896 werd een boerenbond opgericht. Boeren die zich aansloten gingen samen zaaigoed en kunstmest inkopen, dat drukte de kosten. Daardoor konden ze goedkoper produceren. Aan de Dorpsstaat stichtte de boerenbond een zuivelbedrijfje. Daar lieten de boeren boter maken van hun melk. De tussenhandelaren werden daarmee uitgeschakeld en de winst was voor de boeren.
4De boerenleenbank
Van der Marck was ervan overtuigd dat boeren zelf banken moesten oprichten; het was een idee dat hij had opgepikt van de Duitse burgemeester F.W. Raiffeisen. Ze konden dan gemakkelijker en goedkoper geld lenen om te investeren. Op zijn initiatief werd in 9 december 1897 in Heel één van de eerste boerenleenbanken (wellicht de eerste) van Nederland opgericht.
Foto: Oprichtingsakte Boerenleenbank
(Klik op foto om te vergroten)
Een volksbibliotheek
Van der Marck leefde in een tijd van grote technische ontwikkelingen. Drukpersen en goedkoop papier zorgden voor betaalbare boeken en kranten. Boeken betekenden voor Van der Marck: kennis en ontwikkeling. Hij wist de boerenbond van Heel te bewegen om een volksbibliotheek op te richten. Dat gebeurde tijdens een bestuursvergadering op 6 april 1900. Heel was daarmee één van de eerste gemeenten in Limburg waar de inwoners de beschikking kregen over een bibliotheek.
Een bescheiden mens
Heel wist te profiteren van de ideeën en de daadkracht van de jonge kapelaan en de jonge kapelaan vond in Heel een vruchtbare (boeren) aarde voor zijn initiatieven. Kapelaan Van der Marck wist mensen te inspireren om het lot in eigen hand te nemen. Hij was een verbinder met krachtige ideeën over de verbetering van de positie van de (boeren)bevolking. Van der Marck liet zien hoe je vanuit Heel een verschil kunt maken voor heel veel mensen.
Onthulling gedenkteken Theo van der Marck
Waar: Catualiumplein Heel
Wanneer: donderdag 23 juni 2022
Hoe laat: 11.00 uur
Voor wie: belangstellenden
Bij dit blogverhaal is gebruik gemaakt van het artikel: “Theo van der Marck, een bijzonder oud-dorpsgenoot” dat wij publiceerden in het “Kennismakingsnummer Tijdschrift Heemkring Heel”. Het werd in 2020 gratis verspreid onder de inwoners van Heel, Panheel, Pol en Osen.