Op 12 september 2024 is het precies 80 jaar geleden dat de eerste geallieerde soldaten Nederland binnenkwamen via het Limburgse grensdorp Mesch. Een gebeurtenis die het begin van de bevrijding van Nederland markeerde. Terwijl Zuid-Limburg als eerste werd bevrijd, volgde de rest van de provincie later. Grathem werd op 16 november 1944 door de Welsh Fusiliers bevrijd, een linie-infanterieregiment van het Britse leger. Daar komt nu een monument voor.
Ter nagedachtenis aan deze belangrijke, historische gebeurtenis vinden in november allerlei activiteiten plaats in Grathem. Het programma biedt inwoners de gelegenheid om samen te komen, herinneringen op te halen en stil te staan bij de offers die tijdens de oorlog zijn gebracht. Een van de belangrijkste onderdelen van deze herdenking is de onthulling van een monument. Pastor Vankan, lid werkgroep ’80 jaar bevrijding’: “Deze herdenkingsplaat toont een silhouet van twee meter hoog, vervaardigd uit cortenstaal, dat een Britse soldaat uitbeeldt. Het gedenkteken wordt omringd door zestien keramieke klaprozen, gemaakt door de kinderen van de basisschool. De klaprozen symboliseren zowel de zestien kernen van de gemeente Leudal als de offers die tijdens de oorlog zijn gebracht. De klaprozen staan voor hoop, veerkracht en wederopstanding. Het voornemen is dit monument te plaatsen op het Nassauplein: een centraal gelegen plek in het dorp tussen de basisschool en het cultureel centrum.”
Theo Rittersbeek, voorzitter van de Dorpsraad: “We proberen zoveel mogelijk informatie en attributen uit deze periode te verzamelen. Daarom organiseren we in september twee informele bijeenkomsten met de oudere inwoners van het dorp, in de hoop dat nog herinneringen naar boven komen.”
Maar er wordt nog veel meer gedaan. Begin november verschijnt een krantje met het volledige programma, inclusief verhalen en foto’s uit die tijd. Op 1 november wordt een lezing gegeven door oorlogskenner Hugo Levels uit Neer. Op 16 november, op de dag van de bevrijding, zullen naast de onthulling van het monument ook diverse andere activiteiten plaatsvinden. Rittersbeek: “Ook wordt de gemeenschap uitgenodigd om deel te nemen aan ‘Heel Grathem bakt’. De gemaakte lekkernijen worden dan op de herdenkingsdag uitgedeeld.”